Con suy nghĩ quá nhiều và chưa đủ vì con không suy nghĩ bằng cái đầu của mình

- Con suy nghĩ không được tốt, Jun ạ! một hôm Shomintsu thở dài nói với tôi. 

Trước hết là vì con nghĩ nhiều quá. Sau đó là vì con nghĩ chưa đủ. 

- Con không hiểu: sư phụ nói trắng rồi lại nói đen cùng một lúc! 

- Con nghĩ nhiều quá vì con đặt các suy nghĩ vào giữa thế giới và con; con ba hoa thay vì quan sát; con phóng chiếu các ý nghĩ có sẵn trong đầu hơn là nắm bắt các hiện tượng. Thay vì nhìn vào thực tế như nó xuất hiện trước mắt mình thì con lại nhìn nó qua cặp kính màu mà con đặt trên mũi mình; đương nhiên, khi đeo kính màu xanh, thế giới sẽ màu xanh; đeo kính màu vàng, màu vàng sẽ lan tràn; đeo kính đỏ, màu đỏ rực sẽ giết chết các màu khác... 

Chính con là người đã làm cho nhận thức của mình nghèo đi bởi con chỉ nhìn thấy những cái con cho vào đó: các định kiến của con. Hãy nhớ lại xem, trong trận đấu su mô lần đầu tiên con xem, phải mất bao nhiêu thời gian để con chuyển từ khinh bỉ sang khâm phục!

- Vâng, đồng ý là như vậy, con nghĩ nhiều quá. Nếu thế làm sao sư phụ có thể khẳng đinh là con nghĩ chưa đủ? 

- Con nghĩ chưa đủ vì con hóng hớt, lặp đi lặp lại, thỏa thuê với những điều sáo, với các quan điểm thông tục con cho là chân lý mà không hề phân tích chúng. Một con vẹt bị cầm tù trong cái lồng định kiến của mình. Con nghĩ quá nhiều và nghĩ chưa đủ bởi con không nghĩ bằng cái đầu của chính mình. 

- Cảm ơn. Con không cho mình là giỏi giang nhưng với cái kiểu phê bình thế này, con e là chẳng có ích lợi gì.

- Jun thân mến, ta không mong con nghĩ tốt hơn hay tệ hơn về con, ta muốn con đừng nhai đi nhai lại chính mình. Con phải tự giải thoát khỏi chính mình.

Trích "Chàng sumo không thể béo" - Eric-Emmanuel Schmitt