Sáu năng lực quan trọng của thời đại mới

Từ cuốn sách "Một tư duy hoàn toàn mới" của Daniel Pink, xin giới thiệu một số nội dung đáng quan tâm trọng cuốn sách:

Chúng ta đang chuyển từ nền kinh tế-xã hội được xây dựng dựa trên khả năng tư duy logic, tuyến tính, máy móc của Thời đại Thông tin sang nền kinh tế-xã hội của Thời đại Nhận thức được xây dựng dựa trên óc sáng tạo, sự đồng cảm và những khả năng phát triển nội tại lớn lao.

Pink nhấn mạnh: “Kỷ nguyên mà não trái thắng thế và Thời đại thông tin do nó phát sinh ra đang dần được thay thế bởi một thế giới mới mà tại đó các phẩm chất của não phải như sáng tạo, trực giác, sẽ nổi trội hơn.” Ông cho rằng thế giới cần theo đuổi triết lý suy nghĩ mới về “một nền kinh tế sáng tạo”.

Đặc điểm của kỷ nguyên này theo ông là sự trỗi dậy của những năng lực xã hội dựa trên sự phát triển của não phải. Động lực của sự trỗi dậy này là sự dư thừa về vật chất, sự phát triển của nhân công tri thức rẻ của châu Á (do đó, đối với nước Mỹ, Anh, hay nhiều quốc gia phát triển cao khác, các lĩnh vực kinh tế dựa trên não trái sẽ bị xuất khẩu sang châu Á do chi phí lao động rẻ) và tự động hóa. Sự phát triển dư thừa về vật chất khiến con người ngày quan tâm và suy nghĩ nhiều hơn tới ý nghĩa của cuộc sống.

Thời đại nhận thức được Daniel Pink mô tả với sự phát triển mạnh mẽ và sự thừa nhận rộng rãi của xã hội đối với những năng lực sau đây:

Thiết kế: Thiết kế có mặt ở mọi nơi. Không chỉ các lĩnh vực nghệ thuật mà cả các doanh nghiệp sản xuất đồ tiêu dùng đang ngày càng cần đến các nhà thiết kế. Thiết kể trở thành một trong những yếu tố quyết định lợi nhuận. Không phải cái hữu dụng là đẹp, mà cái đẹp là hữu dụng. Điều này trở thành động cơ cho các lĩnh vực cả văn hóa và kinh tế.

Kể chuyện: Đang qua đi cái thời của tư duy trừu tượng, khô khan, máy móc. Trong Thời đại Nhận thức, những câu chuyện với khả năng tác động mạnh mẽ vào tình cảm, vào năng lực ghi nhớ của con người, sẽ trở thành sức mạnh.

Hòa hợp: Đó là khả năng năng ghép nối những mảnh riêng lẻ với nhau, là khả năng tổng hợp hơn là phân tích. Nhạc trưởng của một dàn nhạc là hình ảnh ví dụ cụ thể của khả năng này. Nguyên nhân là do tự động hóa sẽ đảm nhiệm nhiều công việc liên quan tới khả năng phân tích. Năng lực vượt qua các mẫu hình, các ranh giới, khám phá sự kết nối bên trong để tạo ra những bước tưởng tượng nhảy vọt trở thành thiết yếu.

Khả năng đồng cảm: Đó là khả năng hình dung bản thân ở vị trí của người khác và cảm nhận được những gì người khác cảm nhận. Đồng cảm tạo nên sự tự nhận thức, mối liên hệ giữa cha mẹ và con cái, giúp mọi người làm việc cùng nhau cung cấp nền tảng đạo đức cho con người. Trong tác phẩm nổi tiếng “Trí tuệ xúc cảm”, Daniel Goeman cũng chỉ rõ khả năng xúc cảm thậm chí còn quan trọng hơn khả năng tư duy thông thường. William Butller Yeats cũng nói: “Những người chỉ dựa vào giải thích mang tính logic, triết lý và lý trí cuối cùng cũng sẽ nhận thấy mình thiều đi phần quan trọng nhất của tâm hồn”. Thời đại Nhận thức đòi hỏi luật sư, bác sĩ, y tá, hội đồng xét xử, những nhà tư vấn… xem năng lực đồng cảm như một trong những năng lực nghề nghiệp hàng đầu.

Giải trí: Đạt được niềm vui khi làm việc, biết cười, biết chơi và hài hước sẽ là một trong những năng lực giúp con người có cuộc sống hài hòa và cân bằng. Do đó, những lĩnh vực phục vụ cho nhu cầu này của con người sẽ phát triển mạnh mẽ.

Tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống: Không phải bây giờ con người mới đi tìm ý nghĩa cuộc sống, nhưng trong Thời đại Nhận thức, đây không phải địa hạt đặc quyền của triết học. Hiện nay, thế giới có hàng trăm triệu người thường xuyên tham gia các hoạt động, các cuộc thảo luận về ý nghĩa cuộc sống. Điều này cho thấy sự cân bằng đang được tìm lại khi mà cuộc sống vật chất ngày càng đầy đủ. Đi tìm ý nghĩa cuộc sống, hay phát triển tâm linh, sẽ trở thành tâm điểm, một sự phát triển văn hóa cơ bản của Thời đại Nhận thức. 

Cùng với nhiều nghiên cứu về EQ và IQ, cho thấy các hệ số mang tính xã hội đang ngày một thắng thế so với hệ số phản ánh trình độ tư duy cá nhân, thì những năng lực do Daniel Pink chỉ ra ở trên càng cho thấy kỷ nguyên nhận thức đang dần dần mở ra. Và để thành công trong kỷ nguyên mới này thì kỹ năng tương tác xã hội là quan trọng nhất.

Nguồn: fli.com.vn